‘De’ ve ‘Da’ Ne Zaman Ayrı, Ne Zaman Bitişik Yazılır

Merhabalar, bu yazımda türkçe de kimi zaman karıştırılan ve sosyal medyada anında linç yemenize 😀 sebep olan ‘de’ ve ‘da’ eklerinin ne zaman ayrı ne zaman bitişik yazılacağını anlatmaya çalışacağım.

Bunun için genelde basit bir kural vardır. O da şudur ki, ‘de’ ve ‘da’ eklerini cümleden çıkarırız;
Eğer ki cümlemiz hâlen anlamlı oluyorsa ayrı yazılır. Yok eğer ki cümlenin anlamı bozuluyorsa bitişik yazılır.

Bununla ilgili şimdi bazı örnekler verelim.

Ali de ders çalışıyor.

Burada ‘de‘ yi çıkardığımızda anlam bozulmuyor, bu yüzden ‘de‘ burada ayrı yazılır.

Masada iki kitap var.

Burada ise cümleden ‘da‘ yı çıkardığımızda cümlenin anlamı bozulmakta, bu yüzden ‘da‘ burada bitişik yazılır.

 

Başka bir örnek verelim.

Ben de gideceğim dedi.

Burada da yine ‘de‘ yi çıkardığımızda anlam bozulmuyor, bundan dolayı ‘de‘ bu cümlede de ayrı yazılabilir.

Kitabın bende kalmış.

Aynı şekilde yine cümleden ‘de‘ yi çıkardığımızda cümlenin anlamı bozulmakta, bundan dolayı ‘de‘ burada yine bitişik yazılır.

 

Bununla ilgili başka bir sağlama yöntemi daha var, yukarıdaki anlattıklarım kafanızı karıştırdıysa aşağıdaki yöntemi de deneyebilirsiniz.

Cümlede ‘de’ ve ‘da’ yerine ‘dahi’ sözcüğünü kullanın, eğer ki anlam bozuluyorsa bitişik, anlam bozulmuyorsa ayrı yazılır.

Bununla ilgili hemen bir örnek verelim;

Bende kalem var –> Ben dahi kalem var –> Anlam bozuldu, bu yüzden bitişik yazılır.

Ben de giderim –> Ben dahi giderim –> Anlam bozulmadı, bu yüzden ayrı yazılır.

 

Son olarak ‘de’ ve ‘da’ eklerinin ayrı veya bitişik olması cümlede nasıl bir anlam karışıklığı yaratıyor, buyrun size güzel bir örnek vereyim.

Sizin dükkan da satıldı. (Burada satılan şey dükkan.)

Sizin dükkanda satıldı. (Burada satılan şey dükkan değil, satışın yapıldığı yerin dükkan olması.)

 
Umarım konu anlaşılabilir olmuştur.